Οι μέρες του Πάσχα στο Άγιον Όρος συμπίπτουν με τη... μεγάλη «αποκαθήλωση» στην πρωτεύουσα της Αθωνικής Πολιτείας.
Το υπέρβαρο σκέπαστρο που «στέγαζε» επί έξι χρόνια τον Ιερό Ναό του Πρωτάτου απομακρύνθηκε από το αρχαιότερο καθολικό της μοναστικής Χερσονήσου, για να πάρει τη σκυτάλη ένα από τα μεγαλύτερα έργα ανάδειξης μνημείου (μετά την Ακρόπολη) στην Ελλάδα. Η συντήρηση των τοιχογραφιών σπουδαίων έργων της ορθόδοξης ανατολικής τέχνης του Μανουήλ Πανσέληνου που διασώζει εδώ και αιώνες το εσωτερικό της τρίκλιτης βασιλικής του 10ου αιώνα στις Καρυές.
Εικονογραφίες συνολικής έκτασης 800 τ.μ. που καλύπτουν τις επιφάνειες των τοίχων του ναού με ολόσωμες μορφές προπατόρων, προφητών, στρατιωτικών αγίων, ευαγγελικές σκηνές, σκηνές από τον βίο της Θεοτόκου, εικόνες της Ένθρονης Θεοτόκου και του Ενθρονου Χριστού και Αγιορείτες Άγιοι, θα αφεθούν στα χέρια έμπειρων συντηρητών που θα αναλάβουν να αποκαταστήσουν τις φθορές από την υγρασία στις μνημειακές συνθέσεις που αποδίδονται στον Πανσέληνο, τέλη 13ου -14ου αιώνα.
Η προετοιμασία για το μεγαλειώδες αυτό έργο δεν ήταν απλή. Άρχισε να δρομολογείται πριν από μια δεκαετία. Βασική προϋπόθεση για την έναρξή του, ήταν η αντικατάσταση της τσιμεντένιας στέγης που είχε κατασκευάσει ο αείμνηστος αρχαιολόγος Αναστάσιος Ορλάνδος τη δεκαετία του '50. Το βάρος του τσιμέντου είχε προκαλέσει προβλήματα στις τοιχογραφίες από τις ρηγματώσεις και η αντικατάστασή του με μια ελαφρύτερη κατασκευή κρίθηκε αναγκαία. Για το σύνθετο έργο του Πρωτάτου συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή από έμπειρους επιστήμονες του υπουργείου Πολιτισμού και οι πρώτες αποφάσεις του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς το 2001 αφορούσαν το εξωτερικό προστατευτικό περίβλημα και τις εσωτερικές σκαλωσιές (300 εκατομμυρίων δραχμών) και στη μελέτη (1.663.424 ευρώ) για την αντικατάσταση της στέγης.
Η εξωτερική στερεωτική σιδερένια κατασκευή που απομακρύνθηκε πριν από λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση της στέγης, είχε διττή σημασία. «Αφενός την προστασία του καθολικού από τυχόν ζημιές κατά την αφαίρεση της στέγης κι αφετέρου τη δημιουργία μικροκλίματος στο εσωτερικό του μνημείου. Ήταν μια κατασκευή που δημιουργήθηκε με επιστημονικές μελέτες ώστε να αντέχει ακόμη και στη μεγαλύτερη ταχύτητα των ανέμων», εξηγεί στην «Κ» ο Πρωτεπιστάτης μοναχός Συμεών Διονυσιάτης, μέλος της επιστημονικής επιτροπής για το έργο του Πρωτάτου.
Μολύβι και ξύλο είναι τα υλικά της νέας στέγης που αντικατέστησαν το τσιμέντο και τα κεραμίδια «σαφώς το μνημείο έχει ανακουφιστεί καθώς το βάρος του μπετόν ήταν τέσσερις φορές μεγαλύτερο από τη μολυβένια κατασκευή», επισημαίνει ο προϊστάμενος της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ιωάννης Ταβλάκης. Ο ίδιος αναφέρει ότι η «συντήρηση των τοιχογραφιών (με ένταξη του αντίστοιχου προγράμματος στο ΕΣΠΑ) αναμένεται να ξεκινήσει μετά τις γιορτές του Πάσχα από εξειδικευμένους επιστήμονες (συντηρητές, αρχαιολόγους, χημικούς, μηχανικούς κ.ά.) που θα αναλάβουν ένα από τα μεγαλύτερα έργα συντήρησης για τον χριστιανικό κόσμο και την Ελλάδα μετά την Ακρόπολη υπό την επίβλεψη της 10ης ΕΒΑ και της Διεύθυνσης Συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού.
Καρυώτες μοναχοί ωστόσο θέλουν να θέσουν τα... δάχτυλα επί τον τύπον των ήλων για να πεισθούν ότι το έργο για το οποίο στήθηκαν οι σκαλωσιές εντός του ναού, θα ξεκινήσει χωρίς καθυστερήσεις. Εκτιμούν ότι στα έξι χρόνια, ελάχιστες εργασίες προχώρησαν και ζητούν να απομακρυνθούν οι σκαλωσιές γιατί εκφράζουν φόβους ότι το βάρος του σιδήρου μπορεί να προκαλέσει καθίζηση στο εσωτερικό του ναού.
Καταγραφή των ζημιών
«Οι πατέρες των Καρυών έχουν κουραστεί επειδή οι σκαλωσιές εμποδίζουν τη καθημερινή λειτουργία του ναού. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της εξαετίας έγινε η καταγραφή των ζημιών και της φθοράς στις τοιχογραφίες, καθώς και η στερέωση για να μην αποκολληθούν από ενδεχόμενους ισχυρούς κραδασμούς κατά τη διάρκεια της αντικατάστασης της στέγης», αναφέρει ο π. Συμεών Διονυσιάτης. «Ευελπιστούμε ότι το έργο θα ξεκινήσει και θα συνεχιστεί με απρόσκοπτη ροή χρηματοδότησης, ώστε να αναδειχθεί μια από τις σημαντικότερες ζωγραφικές συνθέσεις της ορθόδοξης ανατολικής τέχνης σε έναν από τους σπουδαιότερους ναούς όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Άξιον Εστί» - το σύμβολο του Αγίου Όρους».
Πηγή Καθημερινή, 7/4/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου